Artikel 1 in de reeks Data Gedreven Bekostiging van de Zorg [lees hier artikel 2] [lees hier artikel 3]
Hoe houden we de bekostiging van de zorg onder controle? Dit is het thema van deze serie blog artikelen, dit artikel is de eerste blog in een serie van drie. De essentie van deze serie is om inzicht te verschaffen in hoe we de komende jaren grip kunnen krijgen en behouden op onze zorgkosten met behulp van data gedreven bekostiging van de zorg.
Bekostiging van de zorg… Fluitsma & Van Tijn dachten er wel wat makkelijk over:
15 Miljoen mensen
Op dat hele kleine stukje aarde
Die schrijf je niet de wetten voor
Die laat je in hun waarde
15 Miljoen mensen
Op dat hele kleine stukje aarde
Die moeten niet `t keurslijf in
Die laat je in hun waarde
Dit nummer van Fluitsma & Van Tijn stamt uit 1996. Inmiddels zijn we 22 jaar verder en zijn we met ruim 17 miljoen mensen op dat hele kleine stukje aarde. Allemaal hebben we zorg nodig én tegelijkertijd willen we allemaal in onze waarde gelaten worden. En de zorgverleners, die dit allemaal moeten bewerkstelligen, willen niet in een verstikkend keurslijf gestopt worden. Juist dankzij die mentaliteit leveren we in Nederland de beste zorg van Europa. Wat Fluitsma en co nog wel waren vergeten is om een tekstregeltje toe te voegen. Een regeltje over… de bekostiging van de zorg.
.. dat komt vooral doordat we tijdelijk minder mensen helpen.
Bekostiging van de zorg
Onze zorg kost geld, veel geld. Recentelijk is de zorg betaalbaarder geworden, wijst hoogleraar Betaalbaarheid in de Zorg Patrick Jeurissen uit. Maar, zo legt hij uit, dat komt vooral doordat we tijdelijk minder mensen helpen. Op termijn zal de vraag naar zorg verder stijgen en wordt een goede grip op de bekostiging van de zorg nóg belangrijker. Hoewel onze zorgverleners al jaren goede zorg leveren, zijn ze ook 40% van hun tijd kwijt aan administratie. Welke potentie hebben deze mensen als ze al hun tijd wel kunnen besteden aan hun eigenlijke werk?
Echter is grip op zorgkosten niet eenvoudig en is de bekostiging in de zorg juist complex. Bij andere vakgebieden lijkt het zo makkelijk, bijvoorbeeld: als je je auto bij de garage brengt, dan kan krijg je voor de kosten voor de geleverde service en materialen een bonnetje. In de zorg is dat een lastiger verhaal. Enerzijds willen we eenduidige en overzichtelijke prestaties, anderzijds willen we ook gepersonaliseerde zorg aanbieden. Helaas is de afstand tussen ontvanger, bepaler en betaler hierbij juist vaak groot.
Grip op de prestaties in combinatie met het huishoudboekje is de laatste jaren een steeds relevanter aandachtspunt voor zorgorganisaties. Dit begint met de definitie van een prestatie. En vervolgens vaststellen welke combinatie van zorgproducten worden gebundeld tot een prestatie. Inzicht op de geleverde zorg is cruciaal om te komen tot een integrale kostprijs. En dat vraagt om een integrale aanpak.
Voor de antwoorden op deze vragen is een goede regie, constante communicatie en de juiste data nodig.
Inzicht verkrijgen
Een kostprijs is een resultaat van de samenkomst van mensen, processen en systemen. Het vereist overzicht over je hele organisatie en inzicht in welke zorg er precies geleverd wordt:
- Aan wie leveren we zorg?
- Welke zorgvragen hebben deze mensen en welke behandelingen zijn daarvoor nodig?
- Wie voeren deze behandelingen uit en hoe vaak wordt dit gedaan?
- Welke variatie is daarbij van toepassing?
- Wat is de personele inzet en wat kost het materieel dat gebruikt wordt?
Voor de antwoorden op deze vragen is een goede regie, constante communicatie en de juiste data nodig.
Zorgorganisaties zijn vaak vooral bezig om de problemen van het moment en te vaak belandt het in een duur en extern consultancy traject. Hierbij ontbreekt het veelal aan een lange-termijn aanpak en mist de aansluiting met de zorg zelf. Zomaar beginnen met het doen van ad-hoc analyses met de data die voorhanden is, is een verleidelijke maar ook een tijdrovende keuze en weinig bestendig. Uiteindelijk leiden deze analyses veelvuldig tot meer vragen dan oplossingen.
Dán pas kunnen er analyses worden gemaakt, die tot waardevolle inzichten leiden.
Om inzicht te krijgen in onze zorgkosten moeten we structureel processen gaan analyseren aan de hand van een data gedreven aanpak.
Vaak moeten eerst de processen juist worden ingericht. Deze processen moeten op een correcte manier vertaald worden in systemen. Vervolgens moet ervoor gezorgd worden dat de gegenereerde data goed beheerd wordt.
Dán pas kunnen er analyses worden gemaakt, die tot waardevolle inzichten leiden. Hiervoor is communicatie nodig binnen alle geledingen in de zorgketen. Waar een integrale kostprijs aanvankelijk vooral complex lijkt vanwege hoe ingewikkeld de data is, is het vooral complex door de structuur en kwaliteit van de data.

Grip en diepgaand inzicht op zorgprestaties zorgt ervoor dat je als partij met sterke argumenten aan tafel kan verschijnen
De rol van de zorgverzekeraar
De zorgverzekeraars, de toezichthouder en de verschillende overheden zijn allemaal bezig met de bekostiging van de zorg. Zo sprak minister Bruins van Medische Zorg en Sport zich recentelijk uit over meer vrijheid voor zorgverzekeraars en zorgaanbieders om gezamenlijk tot een bekostiging te komen.
De zorgverzekeraars hebben een interessante positie. Zij beschikken over een steeds grotere hoeveelheid data over de kosten en de kwaliteit van de zorg. En dankzij nieuwe regulering zijn zij steeds meer geneigd om selectiever te zijn in hun zorgcontracten. Daarnaast beschikken zij, vergeleken met zorginstellingen, vaak over meer middelen en data om de zorg te analyseren. Voor zorginstellingen is het met hun beperkte middelen vaak lastig om voldoende tegengewicht te kunnen bieden. Grip en diepgaand inzicht op de zorgprestaties zorgt ervoor dat je als partij met sterke argumenten aan tafel kunt verschijnen.
Data gedreven bekostigen zorg biedt perspectief voor een beter betaalbare toekomst. Dan kunnen we mensen, zoals Fluitsma & Van Tijn 22 jaar geleden al zongen, ook in de toekomst in hun waarde laten. De patiënt ziet twee handen aan het bed. De arts voelt twee handen op haar schouder, zich gesteund door een organisatie die weet waar zij mee bezig zijn.
Voorlopig zijn er nog uitdagingen genoeg. In het volgende artikel wordt beschreven hoe de prestatiebekostiging verbetert kan worden: met een data gedreven aanpak.
Zelf aan de slag met Process Mining binnen jouw organisatie?
Schrijf je in voor de gratis Masterclass!
Anderen bekeken ook:
Value Based Healthcare in ziekenhuizen
Value Based Healthcare is op dit moment een zeer actueel thema in de zorg. In de basis gaat dit over het maximaliseren van de waarde voor de patiënt. Michael Porter lanceerde in 2016 het concept voor Value Based Healthcare. Ik vind het een fijne denkoefening en zeker...
Grip op zorgprocessen – artikel 3/3
Artikel 3 in de reeks Data Gedreven Bekostiging van de Zorg [lees hier artikel 1] [lees hier artikel 2] Hoe houden we de bekostiging in de zorg onder controle? Dit is het thema van deze serie blog artikelen, dit artikel is de afsluitende blog in een serie van drie....
De bekostiging makkelijker maken – artikel 2/3
Artikel 2 in de reeks Data Gedreven Bekostiging van de Zorg [lees hier artikel 1] [lees hier artikel 3] Hoe houden we de bekostiging in de zorg onder controle? Dit is het thema van deze serie blog artikelen, dit artikel is de tweede blog in een serie van drie en...
Job Achterkamp
Job Achterkamp is Process and Data Consultant bij onze partner Finext. Job is een echte improver: zijn voldoening is verbetering. Zijn achtergrond in economie en bedrijfskunde combineert hij met ervaring in process mining, software implementatie en procesverbeteringen. Job werkt graag met mensen en met data. Hij is daarbij resultaatgericht en probeert hij de grondoorzaak van problemen te vinden. Zo gebruikt hij zijn kennis van process mining om processen volledig transparant te maken. Hij maakt zichzelf graag overbodig in zijn taken en onmisbaar als mens. Je kan hem het beste omschrijven als: enthousiast, kritisch, sociaal en gedreven.
Recente reacties